24 tiết khí là một phần của lịch nông nghiệp cổ đại, được chia thành 24 phần nhỏ, mỗi phần tượng trưng cho một giai đoạn khác nhau trong năm. Hệ thống này có nguồn gốc từ Trung Quốc, có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa và lối sống của nhiều quốc gia châu Á. Tìm hiểu cách tính và ý nghĩa của chúng đối với phong thủy và tâm linh!

Bạn có thắc mắc về 24 tiết khí?

Là một hệ thống chia năm thành 24 giai đoạn nhỏ, mỗi giai đoạn khoảng 15 ngày, tương ứng với một sự thay đổi cụ thể của thời tiết hoặc mùa vụ. 

Hệ thống này giúp người nông dân biết thời điểm phù hợp để gieo trồng, chăm sóc và thu hoạch mùa màng. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng đến các hoạt động văn hóa, lễ hội và tín ngưỡng trong năm.

Ý nghĩa của 24 tiết khí trong năm

Khám phá ý nghĩa chi tiết của 24 tiết khí trong năm

Trước đây, việc tính toán lịch thời tiết được ông bà ta thực hiện một cách khéo léo, kết hợp giữa lịch tháng theo tuần trăng và năm với các hiện tượng thời tiết. 

Phương pháp này giúp dự báo các thay đổi về ngày, tháng, năm, chuyển giao mùa và thời tiết. Đây là cách mà người xưa sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp để lập kế hoạch canh tác phù hợp với từng mùa vụ.

Bên cạnh đó, tiết khí còn là một di sản văn hóa tinh thần quý báu được lưu truyền trong dân gian. 24 tiết khí không chỉ quan trọng trong việc xác định các ngày tốt, ngày xấu mà còn hướng dẫn những hành động nên hoặc không nên thực hiện theo lịch trình.

Hướng dẫn cách tính 24 tiết khí trong năm

Tiết khí mùa xuân

• Kỳ nghỉ mùa xuân: Kỳ nghỉ này báo hiệu sự khởi đầu của một năm mới, và thường diễn ra vào ngày 4 hoặc 5 tháng 2 theo lịch dương. Đây là thời điểm Mặt Trời nằm ở góc 315 độ, đánh dấu sự khởi động của mùa xuân.
• Tiết Vũ Thủy: Là giai đoạn mưa nhiều và độ ẩm cao nhất trong năm. Mưa thường mang theo hơi ẩm, tạo cảm giác nhớp nháp trong nhà. Thời gian diễn ra tiết Vũ Thủy là vào ngày 19 hoặc 20 tháng 2 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 330 độ.
• Bài học về màn trập: Còn được hiểu là thời điểm "sâu bọ thức dậy," đây là lúc cây cối bắt đầu đâm chồi nảy lộc. Thời gian này diễn ra vào ngày 6 hoặc 7 tháng 3 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 345 độ.
• Lập Xuân: Đánh dấu giữa mùa xuân, khi Mặt Trời di chuyển lên phía Bắc bán cầu, làm thời tiết ấm lên và ngày dài ra, đêm ngắn lại. Thời gian diễn ra Lập Xuân là vào ngày 21 hoặc 22 tháng 3 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 0 độ.
• Lễ hội viếng mộ: Là thời gian mà trời trong, không khí mát mẻ, rất thích hợp cho việc viếng mộ tổ tiên. Lễ hội này thường diễn ra vào ngày 4 hoặc 5 tháng 4 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 15 độ.
• Tiết Cốc Vũ: Báo hiệu sự chuyển giao từ mùa xuân sang mùa hè, tiết Cốc Vũ xuất hiện những trận mưa lớn. Điều này giúp cây cối phát triển xanh tươi. Tiết Cốc Vũ diễn ra vào ngày 20 hoặc 22 tháng 4 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 30 độ.

Tiết khí mùa hè

Cách tính tiết khí chi tiết trong năm

• Tiết Lập Hạ: Đánh dấu sự khởi đầu của mùa hè, khi nhiệt độ tăng cao, nắng trở nên gay gắt hơn, và thường có giông bão kèm sấm chớp. Cây cối phát triển nhanh chóng nhờ nhiệt độ và ánh sáng. Thời gian diễn ra Tiết Lập Hạ là vào ngày 6 hoặc 7 tháng 5 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 45 độ.
• Tiểu Mãn: Chỉ giai đoạn xuất hiện các trận mưa nhỏ và lũ lụt mùa hạ. Thời gian diễn ra Tiểu Mãn là vào ngày 21 hoặc 22 tháng 5 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 60 độ.
• Mang Chủng: Đánh dấu thời điểm hoa màu và ngũ cốc vào mùa thu hoạch. Khí hậu nóng nhưng thường có mưa bất chợt, kèm theo sấm sét. Thời gian diễn ra Mang Chủng là vào ngày 5 hoặc 6 tháng 6 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 75 độ.
• Hạ Chí: Là giai đoạn giữa mùa hè, khi nhiệt độ cao nhất trong năm, nắng kéo dài, và không khí trở nên nóng ẩm. Ngày dài hơn đêm. Hạ Chí diễn ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 6 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 90 độ.
• Tiểu Thử: Là thời điểm nắng nhẹ nhưng oi nóng, thường diễn ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 7 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 105 độ.
• Đại Thử: Là thời gian nắng gắt, thường kèm theo bão và áp thấp nhiệt đới. Thời gian này diễn ra vào ngày 22 hoặc 23 tháng 7 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 120 độ.

Tiết khí mùa thu

• Lập Thu: Đánh dấu đầu mùa thu, khi thời tiết bắt đầu mát mẻ và dễ chịu hơn. Lập Thu diễn ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 8 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 135 độ.
• Xử Thử: Giai đoạn có những cơn mưa lớn, khí hậu mát mẻ, và mùa thu dần trở nên rõ rệt hơn. Thời gian diễn ra Xử Thử là vào ngày 23 hoặc 24 tháng 8 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 150 độ.
• Bạch Lộ: Thời điểm khí hậu mát mẻ, xuất hiện sương nhẹ vào ban đêm và buổi sáng. Thời gian diễn ra Bạch Lộ là vào ngày 8 hoặc 9 tháng 9 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 165 độ.
• Thu Phân: Đánh dấu giữa mùa thu, thời gian diễn ra vào ngày 22 hoặc 23 tháng 9 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 180 độ.
• Hàn Lộ: Là thời điểm không khí trở nên mát mẻ, và các nước ở Bắc bán cầu, bao gồm Việt Nam, bắt đầu nhận ít ánh sáng Mặt Trời hơn, dẫn đến ngày ngắn và đêm dài hơn. Hàn Lộ diễn ra vào ngày 8 hoặc 9 tháng 10 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 195 độ.
• Sương Giáng: Là thời gian xuất hiện sương mù, đặc biệt vào sáng sớm, chiều tối và đêm khuya. Thậm chí có thể xuất hiện sương muối, gây hại cho cây trồng. Sương Giáng diễn ra vào ngày 23 hoặc 24 tháng 10 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 210 độ.

Tiết khí mùa đông

• Lập Đông: Đánh dấu sự bắt đầu của mùa đông, với những đợt không khí lạnh từ phía Bắc tràn về, làm nhiệt độ giảm sâu, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối. Lập Đông diễn ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 11 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 225 độ.
• Tiểu Tuyết: Là thời điểm xuất hiện tuyết rơi nhẹ, thường diễn ra vào ngày 22 hoặc 23 tháng 11 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 240 độ.
• Đại Tuyết: Là thời gian tuyết rơi dày hơn, không khí lạnh hơn, và ở Việt Nam, có thể xuất hiện băng giá ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Đại Tuyết diễn ra vào ngày 7 hoặc 8 tháng 12 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 255 độ.
• Đông Chí: Là giai đoạn giữa mùa đông, với trời sáng muộn và tối sớm, nhiệt độ giảm nhanh. Đông Chí diễn ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 12 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 270 độ.
• Tiểu Hàn: Là thời điểm thời tiết lạnh vừa phải, có thể xuất hiện những đợt rét đậm nhưng không quá khắc nghiệt. Tiểu Hàn diễn ra vào ngày 5 hoặc 6 tháng 1 dương lịch, khi Mặt Trời ở góc 285 độ.
• Đại Hàn: Là thời điểm nhiệt độ rất thấp, không khí cực lạnh, thậm chí có thể gây cảm giác lạnh cóng tay chân.

Ảnh hưởng của tiết khí đến cơ thể con người ra sao?

Ảnh hưởng của tiết khí đến con người như thế nào?

Sự thay đổi của các tiết khí có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, cụ thể như sau:

Về tinh thần

Cơ thể có thể cảm thấy khó chịu do thời tiết nắng nóng hoặc suy nhược khi không được giữ ấm trong mùa đông lạnh giá. 

Về sinh hoạt

Thiếu ngủ vào mùa hè do ngày dài đêm ngắn có thể dẫn đến mệt mỏi. 

Về sức khỏe

Sự thay đổi của tiết khí có thể làm thực phẩm biến chất mà chúng ta không nhận ra. Sự biến đổi nhanh chóng của thời tiết cũng khiến con người dễ bị ốm do chưa kịp thích nghi.

Ứng dụng của 24 tiết khí trong đời sống và phong thủy

Trong nông nghiệp

Tiết khí có ảnh hưởng lớn trong nông nghiệp, giúp xác định thời điểm thích hợp để gieo trồng và thu hoạch. Các nông dân sử dụng thông tin từ tiết khí để tối ưu hóa năng suất và chất lượng mùa màng, đảm bảo cây trồng phát triển tốt nhất theo từng mùa. 

Nhận biết các tiết khí cũng là cách để phòng ngừa thiệt hại từ thiên tai như mưa lớn hoặc sự xuất hiện của sâu bọ, giúp giảm thiểu rủi ro cho mùa màng.

Trong chăn nuôi, tiết khí có vai trò quan trọng trong việc dự đoán và phòng tránh dịch bệnh cho gia súc, gia cầm. Nó cũng hỗ trợ quản lý dinh dưỡng và lịch sinh sản của vật nuôi, giúp duy trì sức khỏe và năng suất.

Tiết khí giúp dự đoán, phòng bệnh cho gia súc

Trong phong thủy

Tiết khí ảnh hưởng đáng kể đến việc xác định lá số tứ trụ và mức độ vượng suy trong Ngũ hành, từ đó tác động đến vận mệnh và tính cách cá nhân. Các yếu tố này giúp phân tích và điều chỉnh các yếu tố phong thủy để phù hợp với từng cá nhân, mang lại sự cân bằng và hài hòa.

Ngoài ra, tiết khí được sử dụng trong việc xem quẻ và tiên tri các sự kiện quan trọng trong cuộc sống. Thông tin từ các tiết khí giúp trong việc thiết kế nhà cửa và vườn tược theo nguyên tắc phong thủy, đảm bảo sự hài hòa và phát triển tốt nhất. 

Việc chọn thời điểm tốt cho các sự kiện như cưới hỏi và khai trương cũng dựa vào tiết khí, nhằm đảm bảo sự thuận lợi và may mắn cho những dịp quan trọng này.

Lời kết

Tóm lại, bài viết trên đây đã giải đáp tất tần tật cho bạn về “24 tiết khí trong năm”. Nếu bạn quan tâm đến phong thủy và muốn tìm hiểu thêm về cách áp dụng tiết khí vào cuộc sống, hãy ghé thăm HADOSA. Cửa hàng cung cấp những sản phẩm chất lượng và tư vấn phong thủy tận tình để giúp bạn chọn lựa món đồ phù hợp nhất!