Ý Nghĩa Tết Đoan Ngọ - Những Món Ăn Truyền Thống Ngày Tết

Tết Đoan Ngọ sắp đến, một ngày lễ quan trọng diễn ra vào ngày 5/5 âm lịch ở một số nước Đông Á, trong đó có Việt Nam. Không chỉ là một ngày lễ truyền thống đơn thuần, Tết Đoan Ngọ còn ẩn chứa nhiều câu chuyện và ý nghĩa sâu sắc. Hãy cùng HADOSA tìm hiểu về nguồn gốc cũng như ý nghĩa của ngày lễ này nhé.

Đôi nét về Tết Đoan Ngọ

Chắc chắn bạn đã từng nghe qua về ngày tết Đoan Ngọ, vậy tại sao có cái tên này cũng như nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ này là gì?

Tết Đoan Ngọ là gì?

Khái niệm “Tết Đoan Ngọ” từ đâu mà ra?

Tết Đoan Ngọ, còn được biết đến với tên gọi Tết Đoan Dương, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm, vào giờ Ngọ (khoảng từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều). Đây là một lễ hội truyền thống tại nhiều quốc gia Đông Á như Việt Nam, Triều Tiên, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc. 

Trong tiếng Hán, "Đoan" nghĩa là bắt đầu, và "Ngọ" là thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều. Lễ hội này thường được tổ chức vào buổi trưa, thời điểm mà người ta tin rằng mặt trời ở vị trí gần trái đất nhất. Ở Việt Nam, Tết Đoan Dương còn được gọi với cái tên dân dã là "Tết giết sâu bọ", nhằm phát động chiến dịch tiêu diệt sâu bệnh hại mùa màng.

Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ

Sự tích Tết Đoan Ngọ được tương truyền rằng sau khi thu hoạch mùa màng, người nông dân phải đối mặt với nạn sâu bọ phá hoại cây trái và thực phẩm. Khi mọi người đang đau đầu tìm cách giải quyết, một ông lão tên là Đôi Truân xuất hiện. 

Ông chỉ dẫn dân chúng mỗi nhà lập một bàn cúng đơn giản gồm bánh tro và trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Ngay lập tức, sâu bọ rã rời và chết hàng loạt. Ông lão còn nói rằng,cứ vào ngày này hằng năm, sâu bọ sẽ rất hung hăng, vì vậy mỗi năm vào ngày này cứ làm theo những gì ông đã chỉ dẫn thì sẽ diệt được chúng. Sau khi dặn dò, ông lão biến mất. 

Sau này, người dân đặt tên cho ngày này là "Tết Đoan Ngọ"  bởi vì lễ cúng thường được diễn ra vào giờ Ngọ.

Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ

Tết diệt sâu bọ mong cho một mùa vụ bội thu

Dịp tết này không chỉ là một ngày lễ truyền thống mà còn là dịp quan trọng để người dân khắp các miền Việt Nam phát động phong trào bắt sâu bọ và tiêu diệt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng, cầu mong cho một vụ mùa bội thu. Trong ngày này, các gia đình duy trì tập quán ăn bánh tro, chè trôi nước hạt sen, và các loại quả chua với niềm tin rằng những món ăn này giúp diệt trừ sâu bọ trong cơ thể, tránh các bệnh tật mùa hè. 

Theo quan niệm xưa, hệ tiêu hóa của con người thường có các loại ký sinh trùng gây hại nhưng không phải lúc nào cũng có thể tiêu diệt chúng. Tuy nhiên, vào ngày 5/5 Âm lịch, ký sinh trùng thường ngoi lên và đây là cơ hội để tiêu diệt chúng bằng những thức ăn có vị chua, chát, cay nóng. Việc ăn hoa quả và rượu nếp vào ngày này được coi là biện pháp diệt trừ sâu bọ hiệu quả. 

Qua những hoạt động và tập quán trong ngày lễ, người dân thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe, đồng thời cầu mong một mùa màng bội thu và thịnh vượng.

6 Món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ

Những món ăn đặc trưng trong ngày tết Đoan Dương

Những món ăn đặc trưng trong ngày lễ Đoan Dương không chỉ mang hương vị thơm ngon, mà còn phản ánh các phong tục tập quán và ý nghĩa văn hóa của ngày lễ này.

Rượu Nếp, Nếp Cẩm

Rượu nếp và nếp cẩm là những món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Dương. Theo quan niệm dân gian, hệ tiêu hóa của con người chứa các loại ký sinh trùng gây hại, chúng thường ẩn nấp sâu trong bụng nên khó bị tiêu diệt. Vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, ký sinh trùng thường nổi lên và dễ bị loại bỏ bằng cách ăn những món có vị chua, cay, chát, như rượu nếp hay nếp cẩm. Đặc biệt, việc thưởng thức rượu này vào buổi sáng khi vừa thức dậy được cho là có hiệu quả cao nhất.

Bánh Tro

Bánh tro là loại bánh có màu vàng đậm, làm từ gạo nếp ngâm trong nước tro của cây khô, sau đó gói trong lá chuối và luộc chín. Hương vị độc đáo của bánh tro khiến nó trở thành món ăn đặc trưng của ngày Tết Đoan Dương.

Hoa Quả

Người ta thường chọn các loại hoa quả có vị chua như mận, xoài xanh để ăn vào buổi sáng sau khi thức dậy vì những loại quả này sẽ giúp tiêu diệt sâu bọ bên trong bụng. Chúng không chỉ giúp làm sạch hệ tiêu hóa mà còn mang lại cảm giác sảng khoái cho cơ thể.

Thịt Vịt

Thịt vịt là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ của người miền Trung. Vào những ngày tháng 5 oi bức, thịt vịt được cho là giúp cơ thể trở nên mát mẻ hơn. Hương vị thơm ngon của thịt vịt cùng với cách chế biến đa dạng tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt cho món ăn này.

Chè Trôi Nước

Đối với người miền Nam, chè trôi nước là món ăn không thể thiếu vào ngày Tết Đoan Ngọ. Những viên chè được làm từ bột nếp, nhân đậu xanh, ăn kèm với nước cốt dừa mát lạnh, thơm ngon. Món chè này không chỉ làm dịu mát cơ thể mà còn mang đến hương vị truyền thống khó quên.

Chè Kê

Chè kê là món ăn đặc trưng của người Huế mỗi dịp Tết Đoan Ngọ. Sau khi xay hạt kê và loại bỏ vỏ, người ta ngâm rồi đun sôi cho đến khi hạt kê nở mềm và sệt lại. Thêm nước đường và chút gừng, chè kê trở thành món ăn thơm phức, hấp dẫn và đặc trưng của ngày lễ này.

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để người dân cầu mong mùa màng bội thu, sức khỏe dồi dào mà còn là thời điểm để thưởng thức những món ăn truyền thống đầy ý nghĩa.

Tết Đoan Ngọ không chỉ là ngày lễ để tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong mùa màng bội thu mà còn mang ý nghĩa mong cầu sức khỏe. Hãy dành những lời chúc Tết Đoan Ngọ hay và những món quà ý nghĩa nhất đến mọi người để cùng nhau đón một ngày lễ trọn vẹn niềm vui. HADOSA là một trong những cửa hàng trang sức đá quý hàng đầu, tại đây bạn có thể tìm thấy món quà tuyệt vời nhất cho người thân, gia đình hoặc bạn bè.